HİZMETLER

Yara tedavisinde PRP uygulanması

Yara iyileşmesinin 3 dönemi vardır:

1-      İnflamasyon yani doku içinde mikrop olmadan ortaya çıkan iltihap

2-      Doku oluşumu

3-      Doku modellemesi

Eğer bu üç dönem içinde herhangi birinde sorun ortaya çıkarsa yara iyileşmez ve yara kronikleşir.

Peki yara niye normal iyileşme sürecinde duraksar ve kronikleşir?

Cevabı aşağıdadır:

1-      Yara iyileşirken yaraya mikrop bulaşır

2-      Yarayı besleyen dokuya yeterli kan ve dolaysıyla oksijen gelmez

3-      Yaraya dışardan travma olursa

4-      Yaranın iyileşirken yeterli ve etkili pansuman yapılmaz ve ölü dokular yara içinde kalırsa

5-      Vücut yeterli besin almazsa

6-      Vücudun tüm dokularını etkileyen hastalıkların varlığı

7-      Bağışıklığın azalması

8-      Uygun olmayan ilaçların kullanımı

Plazma nedir?

                Kan damarlar içinde dolaşan ve içinde oksijen taşıyan bir sıvıdır. Bu sıvı içinde sıvı olmayan hücreler de vardır. Bu hücreler nelerdir?

                ALYUVAR: Kanın kırmızı rengini veren ve oksijenin taşınmasını sağlayan hücrelerdir.

                AKYUVAR: Kanın içinde dolaşan asker yapıda hücrelerdir. Vücudumuza dışardan giren mikropları öldüren hücrelerdir.

                TROMBOSİT: Kanın içinde yüzen hücrelerdir ve damar kesilince kanın pıhtılaşmasını sağlarlar. PRP içinde bu hücrelerden yararlanılır.

Peki, yara iyileştirmede kullanılan PRP nedir?

Yara iyileşmesinin hızlandırılmasında trombosit yani kanın pıhtılaşmasını sağlayan ve kanda yüzen hücrelerin kulanımı 1985'li yıllarda başlamıştır. Yoğunlaştırılmış trombosit konsantrasyonu anlamına gelen trombositten zengin plazma (PRP) ilk olarak diş hekimliği ve ortopedik cerrahideki başarılı uygulamalarının ardından dermatoloji gibi diğer branşlarda da ilgiyle kullanılmaya başlanmıştır. PRP için kullanılan diğer isimler: trombositten zengin konsantrat, ve aktifleştirilmiş formunu tarif eden trombosit jeli ve trombosit relizattır.

PRP düşük plazma hacminde yoğun trombosit konsantrasyonunu ifade eder ve normal kandan daha fazla oranda trombosit kaynaklı büyüme faktörlerini içerir. Trombositler rekombinan insan büyüme faktörlerinden hem daha ucuz hem de daha uzun süre dayanıklı olup, hastanın kendisinden alındığından allerji ve mikrop içermedikleri düşünülebilir.

Yara iyileşmesi ile kandaki trombositlerin ne ilgisi var?

Cevabı vereceğiz ama maalesef çok tıbbi kelimeler ile yazılmak zorunda. Çünkü bu tip tedavilerin mekanizmaları tıbbi bir konudur. Okuyucunun kafası karışır ama biz ilkelerimiz doğrultusunda, okuyucunun bilgi edinme hakkına saygılıyız.  Yani "üzümünü ye, bağını sorma!" demiyoruz.

Bu nedenle aşağıda "PRP'nin nasıl olur da yaraları iyi eder" ile ilgili mekanizma verilmiştir:

Yara iyileşmesinin erken fazında hasar bölgesinde oluşan pıhtı, vücudun savunma hücreleri için mıknatıs görevi görür.  Bu pıhtıyı da bildiğiniz gibi kandaki trombositler oluşturur.

Trombositler,  yara iyileşmesi sürecinde rol alan büyüme faktörleri, bağışıklık sistemi habercileri, enzim ve biyoaktif bileşikler dahil 1100 üzerinde protein içerir. Bu proteinler trombositlerin içindeki alfa keseciklerinde bulunur. Bu proteinler kemik, bağ dokusu ve cilt hücrelerinin harekete geçmesi için iskelet görevi görürken, büyüme faktörlerinin kokteyli doku tamiri ve onarımı için önemli rol oynar.

Trombositler içinde, trombosit kaynaklı büyüme faktörü, fibroblast büyüme faktörü, transforme edici büyüme faktörü β, epidermal büyüme faktörü, damar hücreleri büyüme faktörü ve insülin benzeri büyüme faktörü vardır. Büyüme faktörü demek , yara içinde veya etrafında veya altında oluşan doku kayıplarını ve bozukluklarını düzelten maddeler demektir.  PRP uygulanması ile yarayı iyileştiren tüm enzim ve proteinler aktife olur ve yaranın üzerinin tekrar deri ile kapanmasına yardımcı olur. Ayrıca yaranın kanlanmasını artırır ve yeni damarlar oluşturur.

PRP aynı zamanda yaradaki mikropları da öldürür!!

PRP'nin aynı zamanda E.coli, MRSA, C.albicans ve C.neoformans gibi mikroorganizmalara karşı antimikrobiyal ve dahası ağrı kesici etki de gösterdiği bildirilmiştir.

PRP ph'ı 6,5-6,7 arasında olması da antibakteriyel özelliğini açıklayabilir. Lökosit içeren PRP'nin bakteri büyümesini baskılayarak yumuşak doku travmalarının iyileşmesini hızlandırdığı ileri sürülse de lokal ağrıya yol açabilecekleri ve hatta içerdikleri inflamatuvar sitokinlerden dolayı iyileşmeyi baskılayabilecekleri de iddia edilmektedir.

PRP TEDAVİSİNİN YAN ETKİSİ VEYA ZARARLARI VAR MIDIR?

Steril şartlarda hazırlanan ve uygulanan PRP nin yan etkisi de zararları da bulunmamaktadır.

PRP nin yapılamadığı veya yapılmasının uygun olmadığı hastalar var mıdır?

Evet bazı durumlarda PRP uygulanması yanlıştır. Bu durumlar:

-          Hastanın kanında trombosit düzeyi düşük ise

-          Hasta kan sulandırıcı kullanıyor ise

-          Hastanın kanında pıhtılaşma için kullanılan proteinler azalmış ise örneğin hipofibrinojenemi

-          Kansızlık yani anemi varsa

-          Hastanın kan basıncında sorun varsa, genel durumu iyi değilse

-          Allerji varsa, PRP kullanmak sakıncalıdır

PRP nasıl hazırlanır?

Hazırlık aşaması manuel veya otomatik cihazlarla aseptik koşullarda ve 20-22 derecede yapılmalıdır. 45-60 mL tam kandan yaklaşık 6 mL PRP elde edilebilir. PRP, hastanın kendi kanından sentrifugasyon veya filtrasyon yöntemi ile elde edilebilir. Geleneksel olarak sentrifugasyon yöntemi temel oluşturmuştur. Sentrifugasyon ile pıhtılaşması önlenmiş tam kanda plazma ile alyuvarlar birbirinden  ayrışır. İkinci bir sentrifugasyon ile PRP trombositten fakir plazmadan (PPP) ayrılır. PPP homeostazda fibrin yapıştırıcı olarak kullanılabilir. Sentrifugasyon yöntemi PRP üretimi için esas olmakla birlikte spin sırasında trombosit parçalanması ve erken aktivasyon riskleri açısından dikkat edilmelidir. Aktifleştirmek için her 10 ml solüsyona 1 mL kalsiyum klorid veya 1000 IU bovin trombin eklenir.

PRP filtrasyon yöntemi ile de elde edilebilir. Bu durumda 60 mL hastadan alınan tam kan sitrat dekstroz solüsyonu gibi bir antikoagulanla karıştırılıp kompakt bir filtre sisteminden geçirilir ve yaklaşık 6-7 mL PRP elde edilir. Bu yöntem sentrifugasyon yönteminden yaklaşık %40 daha hızlıdır ve hemen hemen aynı oranda trombosit elde edilebilir.

PRP tedavisi ile hangi kalp ve damar hastalıkları iyileşebilir?

-          Diyabetik ayak ülserlerinin tedavisinde

-          Bacak yaralarında

-          Varis yarasında

-          Bası yaralarında

-          Damar tıkanıklıklarına bağlı yaralarda

-          Mikroplu ve akıntılı yara tedavisinde

PRP tedavisi yapılan yaralar iyileşirken iz bırakır mı?

PRP uygulanan yaralarda skar, keloid veya iz kalma riski, uygulanmayan yaralara göre daha azdır yani yaranın iz bırakmadan iyileşmesini sağlar. Ayrıca yara iyileşince o bölgedeki renk değişimi daha az olur yani çevre deri ile benzer renkte iyileşir.

PRP tedavisinde yaraya bağlı ağrı azalır mı?

Azalır

PRP tedavisi ağrılı mı?

Yara ve yara etrafına en ince insülin iğnesiyle uygulanır. İlk uygulamada çok az da olsa ağrı olur.